Кош гриппы куркынычы арта

Агымдагы ел башыннан ВГП (вирус гриппа птичьего)ның 18 авыру үзәге теркәлгән, 9 үзәк Киров өлкәсендә (акчарлак), 4се Мари Эл Республикасында (акчарлак), 2се Удмурт Республикасында (акчарлак), 1се Дагестан Республикасында (карлыгачлар) һәм Калмыкиядә (пеликаннар, бакланалар), Әстерхан (карлыгачлар), Калуга (акчарлак) һәм Смоленск өлкәләрендә  (акчарлаклар) теркәлгән.

ВГП буенча эпизоотик хәлнең үсешенә йогынты ясаучы төп факторларның берсе булып кыргый су кошларының сезонлы миграциясе кала. Хәзерге вакытта вирус циркуляциясе процессына ешрак акчарлаклар җәлеп ителә, бу аларның популяциясе киңлеге һәм саны белән бәйле рәвештә хәлне шактый катлауландырырга мөмкин.

Күрше Мари Эл Республикаларында, Удмуртиядә, Киров өлкәсендә акчарлакларның авыруы һәм күпләп үлүе турында хәбәрләр 2023 елның 2 маеннан килә башлады. Елгаларда, буаларда күпләп акчарлаклар үлә, көн саен шәһәр округларында да, авыл җирлегендә дә яңа авыру үзәкләре барлыкка килә.

Имин булмаган территорияләрдә вирус таралуны булдырмау өчен карантин кертелә, барлык йорт кошлары һәм кошчылык продукциясе алына һәм юк ителә. Кош гриппы кешеләр өчен дә куркыныч, грипп һава-тамчы юлы белән йога, әмма кешегә шулай ук тизәк аша һәм пычрак куллар аша йога ала, шуңа күрә имин булмаган торак пунктларда халык та тикшерелә.

Кош гриппы йорт һәм кыргый кошларның аеруча куркыныч кискен контагиоз вируслы авыруы, шактый территорияне колачлый һәм сизелерлек икътисади зыян китерергә сәләтле. Кошлар гриппы белән авырганда, авыруны китереп чыгаручы штаммның вирулентлыгына бәйле рәвештә, үлем 100% ка кадәр теркәлә. Тавыклар, чебиләр авыруга аеруча сизгер.

Авыруны таратучылар булып кыргый күчеп йөрүче һәм синантроп кошлар тора. Кош гриппы вирусы тышкы мохиттә бик тотрыклы, үлгән кошларның мәетләрендә ул бер елга кадәр яши ала, мускул тукымаларында, фекалиядә һәм суда озак саклана.

Йорт кошларында авыру симптомнары: температура күтәрелү, башны ыргыту, селкенү белән әйләнү хәрәкәтләре, муенның борылуы, тышкы дулкынландыргычларга реакция булмау, азык һәм судан баш тарту, конъюнктивит, мөгезкатлауының томанлануы, сукырлык һәм диарея. Авыру үлемгә 24-72 сәгать эчендә  китерергә мөмкин.

Югары Ослан районы территориясенә авыруны китереп чыгару куркынычы белән бәйле рәвештә ветеринария хезмәте:
1. Кошны грипп буенча имин булган төбәкләрдән һәм ветеринария документлары булган кош фабрикаларыннан гына сатып алырга кирәк.
2. Йорт кошларын урамга, су яратучы кошларны сулыкларга чыгармаска.
3. Ихата территориясе киртәләнергә һәм төзекләндерелергә тиеш, кошларны тоту һәм йөртү өчен һәр яктан якланган урыннар белән тәэмин итәргә кирәк, алар аның кыргый кош һәм аларның тормыш эшчәнлеге продуктлары белән элемтәсен булдырмаска тиеш.
4. Кошларны карау өчен бүлмәгә керү алдыннан аяк киемен дезинфекцияләү өчен бөтен киңлектәге дезинфекция кюветлары (дезковриклар) белән җиһазландырыла.
5. Кошларны асрау өчен биналарны даими чистарту һәм дезинфекцияләүне тәэмин итү.
6. Кошларны аерым  махсус эш киемнәрендә һәм аяк киемендә карарга, аларны даими рәвештә юарга һәм чистартырга кирәк.
 7. Кошларны ашатуда бары тик термик эшкәртүгә дучар ителгән сыйфатлы һәм куркынычсыз азыкларны гына кулланырга (пешерергә, парда тотарга). Йорт кошларының азыкларын кыргый синантроп кошлар (чыпчыклар, талпаннар, күгәрченнәр һ.б.) ашарга мөмкин булмаган урыннарда гына сакларга һәм ашатырга.
8. Кош, кошны карау әйберләре һәм кошчылык продукциясе белән контакттан соң шәхси гигиенаны (кулларны сабын белән юарга һ.б.) сакларга.
9. Ашар алдыннан кош йомыркасын һәм итен җитәрлек дәрәҗәдә  пешерергә, кыздырырга кирәк.
10. Кош хуҗалары елына кимендә 2 тапкыр кош тизәген, патологик материалны яки кош гриппына кан сывороткасын лабораториядә диагностикалауны тәэмин итәргә тиеш.
11. Кош белән аралашкан гражданнарга ел саен А гриппына  каршы прививкалар ясарга кирәк.
12. Үлгән кошларга ялан кул белән кагылмаска, перчаткалар кулланырга кирәк.
13. Йорт кошларының авыру һәм үлү очраклары, шулай ук елгаларда, буаларда, басуларда, урманнарда һәм башка урыннарда кыргый кошларның күпләп үлү урыннары табылганда, торак пункт администрациясенә һәм дәүләт ветеринария хезмәтенә 8(84379) 21638 номерлары буенча яки 8(800)201-40-32 кайнар линия номеры буенча кичекмәстән хәбәр итәргә кирәк

Мари Эл, Киров өлкәсе, Удмуртия ягыннан кошлар гриппы буенча куркыныч ачык! Хәзер сезонның иң кызган чагы, халык төрле яшьтәге кошларны бик күп сатып ала. Бу төбәкләрдән кошлар кертү тыела! Сатучыларда  Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Баш ветеринария идарәсеннән кертүгә Килештерү, Россельхознадзор идарәсеннән маршрутны Килештерү , Ветеринария таныклыгы булырга тиеш!