Яңа Болгар – йөз еллык тарихы булган авыл

Узган гасырның 20нче елларында, еллар буе тырышып авырлык белән тупланган милекне халыктан алганда хәлле крестьяннарга Себергә сылтама урынына яңа җирләрне үзләштерүгә чакыру игълан ителә. Нәкъ менә шул вакытта Бакча Сарай, Ватан, Яңа Болгар, Яңа Юл һәм башка авыллар төзелә. Булачак Яңа Болгар авылы урынына Кайбыч районыннан Зиннәт Заһидуллин гаиләсе беренче булып нигезләнде. Зиннәт Заһидулла улы Заһидуллин авылга нигез салучы. Зиннәтнең уй-фикере буенча биредә вакыт узу белән зур матур шәһәр үсәргә тиеш була. Ул авылга Яңа Болгар исеме бирә. Шулай итеп, 36 ишегалдыннан торган авыл 1922 елда  Яңа Болгар авылы дип документларга төркәлә.

Зиннәт гаиләсе бай булганлык белән, ул үзенә зур матур йорт сала. Алтыгран түбәсе шифер белән капланган, тәрәзәләр һәм түбә фронтоннары кискен орнамент белән бизәлгән була. Сайлап алынган нарат такталарыннан ясалган идәннәр җир өстендә югары күтәрелгән була. Иркен ишегаллары эченә әйләндерелгән сыешлы баскычлар урнаша. Зиннәт үзе белемле, хезмәт сөючән кеше була. Географияне, геологияне, идеологияне өйрәнә, гадел, тыныч кеше була, яхшы оештыру сәләтенә ия булганына күрә,  колхоз рәисе итеп билгеләнә.

Утызынчы елларда Яңа Болгарда «III Интернационал» колхозы оеша. Ул вакытта авылда бөртеклеләр (үз тегермәне булган), киез өйләре, тимерче эшли башлаган. Яңа болгарлылар бакчада яшелчә үстергәннәр. Кибет, медицина пункты, мәктәп эшләгән. Утызынчы еллар, барлык кешеләр кебек үк, яңа Болгар халкы өчен дә авыр булды. Колхозда эшләргә кирәк булуга карамастан, халыкка да салым сыйфатында үз запасларының бер өлешен бирергә туры килгән, ә барысының да гаиләләре, кечкенә балалары булган. Колхоз рәисе Зиннәт бик игелекле булган һәм һәркемнең җыелган уңышның бер өлешен дәүләткә салым рәвешендә бирә алмавын аңлаган. Ул шәхсән үзе авылдашларына хуҗалык алып баруда ярдәм итәргә тырышкан, моның өчен түләгән дә инде. Зиннәткә һәм аның өлкән улы Фәрхуллага «халык дошманы» дигән ялган гаеп белдерелгән. Әмма тиздән аларны аклаганнар, ләкин Зиннәт Заһидуллинның сәламәтлеге какшый һәм 1937 елда ул вафат була.

Бөек Ватан сугышы елларында авыл тирән тылда булуга карамастан, халык уртак җиңүгә үзләреннән зур өлеш керткән. Колхоз фронтовикларны азык-төлек продуктлары белән тәэмин итән, ә авыл халкы җылы бәйләнгән әйберләр җибәргән.

Яңа Болгарда хәзер 30га якын кеше яшәсә дә, җәйге чорда халык саны арта бара. Җәйгә әти-әниләре йортларына кайчандыр колхоз файдасына эшләгән кешеләрнең балалары, оныклары Һәм оныкчыклары кайта. Халыкның кече Ватаны тарихын хәтерләве һәм олылавы бик күңелле. 2020 елның көзендә үзара салым акчасына яңа болгарлар төзекләндерелеп, авылга нигез салучы исемен биреп, тантаналы рәвештә авыл чишмәсен ачтылар. Хәзер хәйриячеләр акчасына авылда мәчет төзелә, ФАП, авыл клубы эшли, клуб бинасында крестьяннарның авыл көнкүреше турында сөйләүче мини-музей урнашкан.

Күптән түгел генә Яңа Болгарда авылның 100 еллык юбилеена багышланган бәйрәм узды. Халык алдында «Хәзинә» вокаль ансамбле һәм «Саф» иҗат төркеме чыгыш ясады.

Безнең арада үзләренең кече Ватаны, шул ерак елларда яшәгән кешеләр һәм аларның тормышы турында, хәзерге заман яшьләренә җиткерергә омтылучы кешеләрнең булуын аңлау, бик күңелле. Хәзерге буын моны саклар һәм алга таба да тапшырыр дип ышанасы килә.